توضیحی درباره حضور بین المللی نشر ایران - مجله سرگرمی

محمود آموزگار در گفت وگو با خبرنگاران، درباره حضور دولتی صنعت نشر ایران در نمایشگاه های خارجی و برآیند و دستاورد این حضورها گفت: به طور کلی یکی از منابع اصلی درآمد ناشران از فروش های بین المللی آثار و حق ترجمه آن ها به دیگر زبان هاست که اصطلاحا به آن فروش رایت می گویند. طبیعتا این نوع فروش اثر با فروش فیزیکی کتاب تفاوت قابل توجهی دارد. این نوع فروش خیلی از هزینه های تولید کتاب فیزیکی را برای ناشر ندارد.

رئیس اتحادیه ناشران و کتاب فروشان تهران ادامه داد: در گذشته صنعت نشر ایران به هیچ وجه علاقه ای به حضور در بازارهای دنیای و نمایشگاه های خارجی کتاب نداشت. این درحالی است که تقریبا یکی از راه هایی که ناشران می توانند آثارشان را به دنیا عرضه کنند، فروش حق انتشار در نمایشگاه های خارجی است. نمایشگاه های خارجی مکان بازرگانی است و اصحاب کتاب و نشر در آن جا گردهم می آیند. هدف از حضور در این نمایشگاه ها برای شرکت کنندگان عرضه آخرین دستاوردهای حوزه نشر، معرفی آن ها و احتمالا فروش رایت آن هاست. در این حضورها قراردادهایی تنظیم می شود که از دل آن ها در نهایت توفیقی در جهت ترغیب ناشران طرف مقابل برای خرید رایت و ترجمه و انتشار این آثار فراهم آید.

او همچنین گفت: در دنیا کشورهایی مثل ترکیه، اندونزی، تایلند و... شبیه به ما در نمایشگاه های خارجی کتاب شرکت می کنند. در این شکل دولت ها در نمایشگاه های بین المللی غرفه هایی اجاره می کنند و آن را به نهاد صنفی مربوطه می سپارند و این نهاد صنفی است که باید این موضوع را در بین همکارانش پیش ببرد و کتاب های جدید در آن غرفه معرفی و عرضه شوند. در کشور ما تا چهار سال پیش وضع به گونه دیگری بود. اولین بار در سال 92 بود که بخشی از غرفه ملی به اتحادیه ناشران واگذار شد. قبل از آن فقط دستگاه های متولی دولتی در این نمایشگاه ها شرکت می کردند. در سال 92 اتحادیه ناشران برای اولین بار در نمایشگاه کتاب فرانکفورت بخشی از مسئولیت غرفه را عهده دار شد و الان حضور ما در نمایشگاه بلونیا هم به همین شکل است. در این دو نمایشگاه می توان گفت که نهادهای صنفی در جهت مدیریت غرفه دخالت داشته اند ولی در سایر نمایشگاه ها چنین نبوده است.

آموزگار اظهار کرد: در چهار سال گذشته اتحادیه ناشران سعی کرده است اهمیت دخالت صنف در این حضورها را متذکر شود تا به تعبیری پنجره ای به سوی نویسندگان و پدیدآورندگان و ناشران باز شود تا بتوانند نگاهی به عرصه بین المللی کتاب بیاندازند و ببینند که همکاران شان در دیگر کشورها چگونه کسب درآمد می کنند.

او با دفاع از عملکرد اتحادیه ناشران در این چند سال گفت: وظیفه اتحادیه ناشران و کتاب فروشان فروش رایت کتاب نیست؛ این خود ناشران هستند که باید در جهت فروش آثارشان بکوشند. آژانس های ادبی هم نقش مهمی در این موضوع دارند. تا چند وقت پیش از این آژانس ها خبری نبود، اما امروزه خوشبختانه چند آژانس ادبی در این زمینه فعالند که مجموعا عملکرد قابل قبولی داشته اند. البته در این بخش هم هنوز در ابتدای راهیم و طبیعی است اگر به شرایط موجود اکتفا کنیم به معنی این است که درجا زده ایم و از پیشرفت امور در چهار سال گذشته بهره لازم را نبرده ایم.

آموزگار ادامه داد: به طور کلی ما در حضورهای بین المللی سه نوع رفتار داشته ایم. در نمایشگاه هایی مثل فرانکفورت حرفه ای تر رفتار کرده ایم، ولی در بقیه نمایشگاه ها این ویژگی حرفه ای را نداشته ایم.از طرف دیگر تشکل های صنفی باید بضاعت و کفایت لازم را برای این حضورهای بین المللی داشته باشند که من فکر می کنم در این چهار سال تمرین مناسبی در این حوزه داشته اند؛ البته هنوز نواقصی وجود دارد که باید برطرف شود.

رئیس اتحادیه ناشران و کتاب فروشان تهران درباره این که چرا دولت باید همچنان در مسئله حضور بین المللی کتاب دخالت داشته باشد، گفت: در شرایط کشورهای مشابه ما، دولت ها از این گونه اقدام ها حمایت به عمل می آورند؛ مثلا با پرداخت حق الترجمه آثار. دولت ما هم این مسئله را شروع کرده؛ برای مثال نزدیک به یک میلیارد تومان برای ترجمه آثار ایرانی در نظر گرفته است تا زمینه را برای ترغیب ناشران خارجی و خرید رایت آثار ایرانی افزایش دهد.

آموزگار گفت: اقدام دیگر مربوط به رعایت قوانین و قواعد ورود به بازارهای دنیای است. برای ورود به هر بازاری شرط اول پذیرش قواعد و قوانین مربوط به آن بازار است. در حوزه نشر مهم ترین قانون و قاعده ای که باید رعایت شود رعایت حق نشر و دیگر قانون های بین المللی رعایت حقوق مولف است. طبیعی است وقتی این قوانین در کشوری رعایت نشود تعاملی برای عقد قرارداد شکل نمی گیرد.

او درباره این مسئله که چرا اتحادیه ناشران و خود ناشران به سمت حل این موضوع حرکت نمی کنند، گفت: در اتحادیه ناشران نیز در این زمینه نظریه واحدی وجود ندارد. مثلا دوستانی هستند که معتقدند حق نشر باید به طور کامل اجرا شود. آن ها معتقدند رعایت حقوق مولف در ایران و بی توجهی به آن در خارج از کشور سیاست یک بام و دو هوا است و اتفاقا این رویه، رعایت حقوق مولف در ایران را هم با مشکل روبرو می کند، چون نمی شود چیزی در جایی جرم باشد و در جای دیگری مباح. این قضیه مانع می شود که موضع محکمی در قبال پیوستن ایران به قوانین بین المللی و حق نشر اتخاذ شود. متاسفانه رعایت نکردن این مسئله باعث شده که در ایران هم آثار به صورت غیرقانونی چاپ و تکثیر شود و ضربه های جبران ناپذیری به ناشران و مولفان وارد کند.

او اضافه نمود: دسته دیگری هستند که می گویند باید آثار خارجی به صورت رایگان ترجمه شود و نباید جهت ورود رایگان علم را سد کرد؛ ولی اگر همان آثار در ایران کپی شود باید جلو آن را گرفت.

dorezamin.com: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله سرگرمی و گردشگری

pariha.com: پریها مجله گردشگری، خبری، موفقیت، آشپزی و سرگرمی میباشد.